Evin içine idrar püskürtme ve idrarını yapma
Kediler çoğunlukla tuvalet alışkanlıkları konusunda çok titizdir ve tutarlı bir şekilde, varsa evin içindeki kum kabını kullanacak ya da bahçeye dışkılayacaktır. Bu nedenle idrar püskürtüyor ya da idrarını odanın bir köşesine yapıyorsa, bu durum endişe duymanızı gerektirecek bir durum olabilir.
İdrar püskürtme ya da idrarını yapma - hangisi ?
Kediler, kendileri ve diğer kediler için bir koku sinyali ya da 'işareti' olarak idrar kullanırlar. Koku işareti için idrar biriktirme motivasyonu, dolu idrar kesesini rahatlatmak için idrarını yapmaktan çok farklıdır. Bu nedenle, potansiyel çözümleri değişiklik göstereceğinden, kedinin idrar mı püskürttüğünü, yoksa idrarını mı yaptığının belirlenmesi önemlidir.
Kedi, idrarını yapmak için çömelir ve idrar hacmini yatay bir yüzeye bırakır. Daha sonra idrarın etrafındaki bölgeyi eşeleyebilir; ancak bu her zaman geçerli değildir. Uygun olmayan idrar yapmanın en sık gerçekleştiği herler halı, kanepe, yorgan, küvet ya da lavabodur.
Kedi, idrar püskürtmek için çoğunlukla ayakta durur, arka ayağıyla bir merdivene basma hareketi yapar, kuyruğunu titretir ve duvar gibi belirgin bir koku işareti bırakacağı dikey bir yüzeye az miktarda idrarı geriye doğru püskürtür. İdrar püskürtme davranışının sık gerçekleştiği yerler, kapı, pencere, kedi kapısının çevresi, perde, elektrik ekipmanı ve alışveriş ya da çöp torbalarıdır.
Kedinin bu iki davranıştan hangisini yaptığı belirlendiğinde, bu davranışı çözümlemek için önlem alınması gereklidir.
Temizlik
Gerçek bir kaza olsun ya da olmasın, kedi özel bir yere idrarını yaptığında ya da dışkıladığında, hassas burnu, onu aynı yeri düzenli bir tuvalet olarak kullanmaya teşvik edecektir. Bu alışkanlığı kırmanın en iyi yöntemi, kediyi mümkün olduğunca uzun bir süre bu bölümden uzak tutmak, kedinin alabileceği herhangi bir kokuyu ortadan kaldırmak ve erişimini engellemek için mobilyaları kullanarak o bölümün yerleşimini değiştirmektir. Bu bölgeyi %10 oranında biyolojik ya da enzimatik temizlik deterjanı çözeltisiyle yıkayın ve daha sonra soğuk suyla durulayarak kurumaya bırakın. Bu bölüme (bitki sulama süzgeci kullanarak) tuvalet ispirtosu püskürtün, fırçalayın ve kurumaya bırakın. Hassas döşemelik kumaşlarda ilk olarak küçük bir alanda deneme yapmanız gerekebilir. Kalan kokuları uzaklaştırmak için bir takım ürünler mevcuttur, bu ürünleri çevrenizdeki veteriner kliniğinden satın alabilirsiniz. Halı son derece emicidir ve idrar sıklıkla altındaki zemin döşemesine kadar halının tüm katmanlarının içine işler. Söz konusu bölüm uzun bir süre boyunca kötü şekilde kirlenmişse, halının bu kısmının ve altındaki bölümün kesilerek çıkarılması ve değiştirilmeden önce, altındaki beton veya döşeme tahtalarının kullanılır hale getirilmesi gerekebilir.
Tıbbi sorunlar
Evde uygun olmayan yerlere idrarını yapmaya başlayan bir kedi, kontrol için veteriner hekime götürülmelidir. Sistit, kedinin zorlanmasına ve sık sık az miktarda idrar yapmasına neden olabilir. Stresle ilişkili üriner sistem rahatsızlığını bir formu fazla belirgin bir tablo değildir, ancak sık görülen semptomu, idrarın kum kabının dışına yapılmasıdır. Üriner sistem enfeksiyonu ya da irritasyonu, kedinin dışarıya çıkmaya ya da kum kabına gitmeye çalışmak yerine ayakta dururken idrar yapmasına neden olabilmektedir. Bu şekilde idrar yapma, bazen idrar püskürtmeyle karıştırılabilmektedir. Tekrarlayan sistit söz konusu ise, sıvı alımının arttırılması sıklıkla kedilere yarar sağlamaktadır. Bu durumda, kedinin kuru olan mamasının yaş mama ile değiştirilmesi gerekebilmektedir; ancak herhangi bir beslenme değişikliği konusunda veteriner hekime danışmalısınız.
Kedim niçin evin içine idrar püskürtüyor?
Erkek ya da dişi, kısırlaştırılmış ya da kısırlaştırılmamış tüm kediler idrar püskürtebilmektedir. Bu durum çoğunlukla, kokuyla iletişim sistemi kapsamında dışarıda gerçekleşmektedir. Kediler ayrıca sürtünerek, tırmalayarak ve başıyla hafifçe vurarak da (ağız çevresindeki bezlerin ağaç dallarına ya da başka objelere sürünmesi) koku sinyalleri bırakmaktadır.
Bir kedi, yalnızca başka kedilere orada olduğunu bildirmek için değil, bölgesini alışık olduğu kendi kokusuyla 'döşeyerek' güvende hissetmek için de koku bırakmaktadır. Kısırlaştırılmamış kedilerde, idrar yalnızca kedinin varlığının değil, durumunun da işaretidir. Erkek kedilerin dikkatini çekmek için, kızgınlık dönemindeki dişilerin idrarında yüksek düzeyde östrojen vardır. Evcil kedilerin çoğu kısırlaştırılmakta ve muhtemelen bunu yapma ihtiyacı hissetmemeleri nedeniyle içeriye idrar püskürtmemektedir. Evin içine idrar püskürtme, kedinin kendini gergin hissetmesinin ve kendisini yine kendine ait kokuyla çevreleyerek güvende hissetmeye gereksinim duyduğunun bir göstergesidir.
Evin içine idrar püskürtme, kedinin bir şeylerin tehdidi altında olduğu hissine kapıldığını belirtmektedir. En sık görülen nedeni evin içinde ya da yakınlarda başka kedilerin olmasıdır. Bununla birlikte, kedi zaten biraz kaygılıysa, evde yeni bir bebek ya da yeni bir kişi olması, tadilat, dekorasyonun yenilenmesi ya da rutin alışkanlıklarındaki bir değişiklik de, evin içine idrar püskürtmeye başlamasının habercisi olabilmektedir.
Çevredeki kedilerin tehditleri
Kediler, istilacı kedilere varlıklarını bildirmek için sıklıkla kedi kapısının ya da kapıların etrafına idrar püskürtmektedir. Kediniz, eve başka bir kedinin girmesinden rahatsız olmuşsa, kedi kapısını ve kedinin kendi başına giriş çıkışını bloke eder. Kapının tamamen bloke edilmesi seçeneği yoksa, manyetik ya da elektronik girişin seçildiği bir kedi kapısının takılması (kedinizin tasmasına takılan bir cihaz kullanarak), daha fazla istilayı önleyebilmektedir. Kedinize dışarıdan destek sağlamak için diğer kedileri bahçenin dışına çıkarın. Kedi içerisinin güvenli olduğunu hissettiğinde, işaretleme ihtiyacı azalacaktır.
Dekorasyon ve tadilat
Sinirli ya da tamamen evin içinde yaşayan bir kedi, çevresindeki değişiklikleri tehdit olarak algılayabilir. Dekorasyonun yenilenmesi ya da mobilyaların değiştirilmesi, kedinin sürtünerek ve tırmalayarak dikkatle koyduğu tüm gizli işaretleri etkili bir şekilde ortadan kaldırmaktadır. Bunun etkisini azaltmak için, kokular gücünü kaybedinceye ve eve alışık olduğu kokularla karışıncaya kadar kediyi odalardan uzak tutun. Kedinin kendi kokusunun biraz yayılmasını sağlayarak bu süreci hızlandırabilirsiniz. Yumuşak bir pamuklu kumaş alın ve nazikçe kedinizin yüz çevresine (kedinin kendi kişisel kokusunu üreten bezlerin bulunduğu bölge) sürün. Toplanan salgılar, doğrudan kedinin beynine tanıma ve güvenlik mesajı gönderen feromonlar içermektedir. Bu kumaşı sorunun ortaya çıktığı yerde kedinin boyu düzeyindeki mobilyalara ya da duvarlara sürün ve bunu günde birkaç kez tekrarlayın. Zaten kendi kokusunun mevcut olduğunu fark ederse, kedinin idrar püskürtme olasılığı azalabilir. Veteriner hekiminiz, aynı şekilde etki gösteren sentetik feromonlar içeren bir ürün de verebilir. Örneğin kanepenizi değiştiriyorsanız, ileriye yönelik plan yaparak daha tanıdık ve kabul edilebilir hale getirmek için önce birkaç hafta boyunca yeni mobilyanın üzerine örtülebilecek bir kumaş kullanın.
Kedinizin güven duymasına yardımcı olun
İdrar püskürtme nedeni açık olmadığında dahi, kedinizin daha fazla güven duyabilmesini sağlayacak yöntemler vardır. Örneğin kedinin dolaşacağı bölümlerin bir ya da iki odayla sınırlanması, güvenlik hissinin artmasına ve işaretleme arzusunun azalmasına yardımcı olabilir. Bir kedi yalnızca daha önce çözümlenmiş olan durumdan dolayı çok gerginse, tehdit edilen (ya da saldırgan) kediye başka kedilerin olmadığı bir yerde yeni bir yuva edindirilmesi düşünmeye değer bir seçenektir. Diğer kedilerle başa çıkma baskısı olmadığında, tehdit altındaki kedinin idrar püskürtmesi mümkün değildir ve bu yolla kedinizin daha mutlu olmasını garanti altına alabilirsiniz. Saldırgan bir kedi de, çok sayıda kedinin bulunduğu bir ortamda sıklıkla gergindir ve tek başına olacağı bir ev onun için yararlı olabilir.
Özel yardım
İdrar püskürtme ve idrarını yapma, pek çok kedide burada özetlenen teknikler kullanılarak düzeltilebilmektedir. Bazı durumlarda sorun devam edebilir ve bu sorunu kendi başınıza çözmekte ısrar etmek yerine veteriner hekiminizle konuşmanız tavsiye edilmektedir.