Kedilerde yas
Kedilerde yas tutma davranisi konusuna fazla dikkat gösterilmemektedir ve bunun nedeni büyük oranda, 'yabanil' dogalarinin büyük bölümünü koruyan bagimsiz hayvanlar olarak görülmeleridir. Ancak kediler, bir baska kedinin kaybindan sonra davranis degisiklikleri göstermekte ve bazen bu degisikliklerin anlasilmasi güç olabilmektedir.
Kediler çok baglandiklarinda, arkadaslarinin kaybi nedeniyle üzülme olasiliklari daha yüksektir. Sürekli olarak kavga eden kediler dahi, kavga arkadaslarinin kaybi nedeniyle yas tutabilmektedir. Hiç kimse bir kedinin ölümü anlayip anlamadigini hiçbir zaman bilemeyecek olsa da, onlar bir ev arkadaslarini kaybettiklerini ve evde bazi seylerin degistigini kesin olarak bilmektedir. Bir evcil hayvanin kaybi durumunda sahibinin hissettigi üzüntü de kediye yansiyabilmekte ve onun hissedebilecegi karmasaya eklenmektedir.
Yas belirtileri
Aslinda arkadasini kaybettiginde bir kedinin nasil davranacagini tahmin etmenin hiçbir yolu yoktur. Bazi kediler hiç etkilenmemis gibi görünmekte ve çok az sayida kedi, ev arkadaslari yok oldugunda olumlu bir sekilde mutlu gibi dahi görünebilmektedir. Diger kediler ise yemeyi birakabilmekte ve çevrelerine karsi ilgilerini yitirebilmekte, yalnizda hareketsizce oturabilmektedir; bu da, onlarin depresyonda olduklarini gösterir. Çok az sayida kedi, bir arkadasini yitirdiginde kisilik ya da davranis degisiklikleri göstermektedir.
Kedilerin kayip durumundaki yasina iliskin önemli herhangi bir arastirma yapilmamis olmakla birlikte, Amerika Hayvanlara Iskence Yapilmasini Önleme Dernegi tarafindan yapilan bir anket arastirmasinda, kedilerin, bir arkadaslarinin ölümünden sonra daha az yedigi, daha fazla uyudugu ve daha fazla ses çikardigi saptanmistir. Ancak ankete katilan 160 aile bireyinin verdigi bilgiye göre, bir arkadasini kaybetmis olan tüm ev hayvanlari, sevindirici bir biçimde alti ay içinde normale dönmüstür.
Nasil yardimci olabiliriz?
Yas tutan bir kedinin kaybinin üstesinden gelmesine yardimci olmak için yapabileceginiz birkaç sey vardir. Degisikliklerin en düsük düzeyde tutulmasi kediye, arkadasi olan bir kedinin kaybini kabullenmesi için zaman verir. Kedinin rutin uygulamalarini ayni sekilde koruyun. Beslenme zamanlarindaki degisiklikler ve hatta yalnizca etraftaki mobilyalarin tasinmasi daha fazla strese neden olabilir. Yas tutan bir kedi mamasini yemeyi birakabilir. Birkaç gün mama yemeyen bir kedi, hepatik lipidozis adi verilen, potansiyel olarak ölümcül bir karaciger hastaligi açisindan tehlike altindadir. Mamayi hafifçe isitarak ya da içine su veya et suyu koyarak veya et suyunu yemesi için tesvik edin. Ögün zamanlarinda güven vermek için kedinizle birlikte oturun. Yalnizca sindirim sorunlarina neden olabileceginden, istahini arttirmak için mama degistirme girisiminde bulunmayin. Kedi üç gün boyunca mama yemezse, veteriner hekim tavsiyesine basvurun.
Kaliteli zaman
Tüy bakimi yaparak, oksayarak ve oyun oynayarak, yas tutan kediyle daha fazla zaman geçirin. Bu, evde algiladigi herhangi bir degisiklik için kedide olumlu bir düsünce gelismesini saglayacaktir. Kaybedilen kedinin yerini hemen doldurmaya çalismayin. Geride kalan kediniz, uzun süre arkadaslik ettigi kediyi özleyebilecek olsa da, kaybi yüzünden hala üzgünken bir yabanciyi hos karsilamasi mümkün degildir. Bu sirada yeni bir kedinin gelisi, yalnizca fazladan stres kaynagi olusturur. Pek çok türde oldugu gibi, arkadasinin cansiz bedenini koklayarak ve burnunu ona sürterek zaman geçirmesi, yas tutma sürecinin zorunlu bir parçasi olabilir. Bu nedenle, ötanazi uygulanan kediye ait bedenin veteriner kliniginde yakilmasi yerine, eve getirilmesi yararli olabilir Çarpici davranis degisikliklerinin ortaya çiktigi her durumda, kedi her zaman altta yatan fiziksel bir sorun açisindan veteriner hekim tarafindan kontrol edilmelidir. Çözümlenmeyen davranis sorunlari için hayvan davranisi uzmanlarina sevk edilebilir.
